سوکسله چیست؟ + فیلم

اشتراک گذاری

عصاره گیر سوکسله دستگاه آزمایشگاهی است که در سال ۱۸۷۹ توسط فرانتس فون سوکسلت (Franz von Soxhlet) اختراع شد. این روش در اصل برای استخراج چربی از مواد جامد طراحی شده بود. با این حال، کاربرد سوکسله به استخراج لیپیدها محدود نشده است. نمونه در مخزن سوکسله (Soxhlet Thimble) ریخته می شود، و یک حلال مورد نظر در بالن ریخته می شود که در اثر حرارت حلال بخار شده و روی نمونه ریخته می شود این چرخه وقتی که مخزن سوکسله پر شد از طریق سیفون نازک شیشه ای دوباره به بالن بر می گردد و به این ترتیب این چرخه انجام می شود.

قسمتهای مختلف سوکسله:

۱: Stirrer bar/anti-bumping granules

۲: Still pot (extraction pot) – still pot should not be overfilled and the volume of solvent in the still pot should be 3 to 4 times the volume of the soxhlet chamber.

۳: Distillation path

۴: Soxhlet Thimble

۵: Extraction solid (residue solid)

۶: Syphon arm inlet

۷: Syphon arm outlet

۸: Expansion adapter

۹: Condenser

۱۰: Cooling water in

۱۱: Cooling water out

برای روشن شدن این نوشته به مثال زیر توجه کنید که از سایت دیگری برداشت شده است

 

استخراج مداوم به وسیله سوکسله

تئوری آزمایش:

اکثر دانه های روغنی حاوی ۱۲ تا ۶۵ درصد روغن میباشند و با توجه به درصد روغن یکی از دو روش استخراج: ۱- استخراج بوسیله پرس و یا ۲- استخراج به وسیله حلال و یا از هر دو روش استفاده می شود. به این ترتیب که برای دانه هایی که درصد روغن آنها تا حدود ۲۰ درصد باشد فقط از روش استخراج با حلال استفاده می شود در حالیکه برای دانه های پر روغن توسط پرس و سپس استخراج توسط حلال پیشنهاد میشود.

مکانیزم فرایند استخراج روغن در حقیقت همان فرایند (Leaching) یا استخراج از درون جامد با مایع (حلال) می باشد و بر این اساس استوار است که روغن تا زمانی که حلالیت حلال که معمولا نرمال هگزان می باشد به حد اشباع نرسیده باشد در آن حل شده و از خلل و فرج دانه های روغنی خارج می شود و زمانیکه حلالیت در هگزان به حد اشباع رسید یک تعادل بین مایع خارج (میسلا) و مایع داخل جامد (روغن و میسلا) برقرار شده و به میزانی که مولکول روغن از دانه روغنی پولک شده خارج می شود به همان تعداد مولکول روغنی وارد فاز جامد می شود. دو روش کلی ۱ـ غوطه وری کامل (Immersion) ، ۲ـ تماس مداوم یا غوطه وری ناقص (Percolation) برای استخراج روغن استفاده می شود. عواملی از قبیل درجه حرارت، مدت زمان استخراج ، میزان حلال ، میزان رطوبت دانه، شکل هندسی و اندازه ذرات پولک شده بر فرآیند استخراج تاثیر می گذارند

وسایل مورد نیاز: کاغذ صافی . ترازو . سوکسله . فلاسک . مبرد . سه پایه . چراغ بنسن و شیلنگ و توری سیمی و گیره

ترکیبات مورد نیاز: مغز گردو . پترولیم اتر

مراحل آزمایش:

۱) مقدار ۱۰ گرم مغز گردو به صورت خرد شده در می آوریم هرچه ذرات خردتر باشد بهتر است.

۲) یک کاغذ صافی را به شکل یک لوله ی ته بسته در می آوریم قطر این لوله کاغذی باید طوری باشد که به راحتی وارد لوله سوکسله شود .

۳) گردو هایی را که در مرحله ی یک آماده کرده ایم داخل لوله کاغذی ریخته به آرامی وارد سوکسله می کنیم . ( مراقب باشید که مغز گردوی خرد شده از داخل کاغذ خارج نشود.)

۴) داخل فلاسک ته گرد ۲۰۰ سی سی پترولیم اتر ریخته آن را به گیره می بندیم و چند تکه سنگ جوش نیز داخل فلاسک می اندازیم

۵) در این مرحله سوکسله و مبرد را روی فلاسک نسب می کنیم .(توجه کنید مبرد باید قبل از نصب تست شده باشد که نشتی ندهد و شیلنگ های ورودی و خروجی آب نیز به آن وصل شده باشد.)

۶) شیر آب را باز می کنیم تا آب درون مبرد جریان یابد .

۷) در این مرحله یک توری سیمی زیر فلاسک گذاشته و چراغ بنسن را زیر آن روشن می کنیم .

۸) وقتی که اولین قطره ی حلال تقطیر شده و از سر مبرد چکه کرد زمان را ثبت می کنیم (توجه داشته باشید که دستگاهی که نصب کرده اید کاملا عمودی باشد تا قطره های حلال دقیقا روی مواد درون کاغذ بریزد.)

۹) استخراج را به مدت پنج ساعت ادامه می دهیم . (نکته : هر چه زمان استخراج بیشتر باشد روغن بیشتری استخراج می شود)

۱۰) بعد از پنج ساعت حرارت را قطع کرده اجازه می دهیم سیستم کمی خنک شود و همه ی بخارات در مبرد سرد شده و به فاز مایع وارد شوند.

۱۱) سپس ابتدا مبرد را برداشنه و سپس سوکسله را جدا می کنیم و در مرحله آخر فلاسک را از گیره جدا می کنیم ( نکته : اگر مقداری محلول درون سوکسله مانده آن ر به آرامی و با دقت طوری که خورده های گردو وارد آن نشود به فلاسک می ریزیم

۱۲) محتویات فلاسک را به بشر انتقال داده و می گذاریم تا حلال تبخیر شود. بعد از این که حلال تبخیر شد جرم روغن استخراج شده راحساب کرده و درصد روغن را بدست می آوریم.

نکته ۱) برای راحتی اندازه گیری وزن روغن بهتر است بشر خشک را قبل از ریختن محلول درون آن وزن کنیم و در مرحله ی آخر دو باره بشر و روغن را با هم توزین کرده وزن بشر را از آن کم کنیم وزن دقیق روغن بدست می آید.

نکته ۲) در طول انجام آزمایش باید شیلنگ های مبرد را به شکل مناسب تنظیم کنیم و مراقب باشیم شیلیگ ها با طوری داغ تماس نداشته باشد زیرا باعث آب شدن شیلنگ می شود.

نکته ۳) باید در تمام طول انجام آزمایش آب درون مبرد جریان داشته باشد در غیر این صورت بخارات محلول از سیستم خارج می شود.

نکته ۴) اتصالات سمباده ای را قبل از بستن سیستم به مقدار خیلی کم چرب کنید تا در پایان کار برای جدا کردن اتصالات به مشکل برخورد نکنید.

 

فیلم نحوه کار دستگاه عصاره گیر(سوکسله)

54 دیدگاه

  1. خیلی ممنون این مطلب تونست کمکم کنه
    البته اگه مطلبی درباره استخراج هسپریدین و فلانویئدها از عصاره دارید ممنون میشم بهم ایمیل کنید

  2. با سلام واحترام
    درهنگام استفاده از دستگاه سوکسله به منظور اسخراج چربی از سوسیس ،در اولین سیفوناژ دستگاه آتش گرفت.

    لطفا علل ممکنه را توضیح دهید.

    • سلام خسته نباشید
      احتمالاً سطح ( تولوئن یا ان هپتان یا …) که برای شستشو استفاده می شه زیاد بوده که با دلیل بالا بودن درجه منتل و بالا آمدن از سیفون این مشکل پیش اومده ( این مشکل برا آزمایش آسفالتین نفت اگه موارد فوق رعایت نشه پیش میاد)

  3. سلام ممنون از مطلب
    من آزمایش رو بانمونه بیسکویت واژگان انجام میدملی در پایان ازمرحله تبخیر که از آون استفاده میکنم بدجوری بخارات هگزان تو آزمایشگاه پخش میشه باعث سردرگم میشه

  4. با سلام
    من در شرکت روغنکشی کار میکنم که درصدروغن بوسیله اختلاف وزن بالن محاسبه میشه به نظر شما کدام روش بهتره و چرا؟ با تشکر و احترام

  5. با سلام
    می خواستم بدونم توی هر بار روغن گیری با استفاده از سوکسله چه مقدار هگزان(حلال) استفاده میشه و حدودا چه مقدار دانه روغنی توی دستگاه قرار داده میشه؟
    ممنون

  6. باسلام. میخواستم بدونم برای عصاره گیری از گل همیشه بهار هم میشه ازین دستگاه استفاده کرد اگر که نه، از چه طریقی میشود استفاده کرد؟ ممنون.

  7. سلام.ممنون مطلبتون خیلی خوب بود ولی این روش روغن گیری بود میشه عصاره گیری شاهدانه با روش سوکسله رو هم توضیح بدین؟واقعا بهش نیاز دارم.

  8. با سلام
    آیا میتوان برای استخراج روغن از اسفند از سوکسله استفاده کرد، یا کلونجر کفایت میکند.

    ممنون از راهنماییتون

  9. سلام .مطلب بسیار مفیدی بود.
    آیا از دستگاه سوکسله میشه تو مقیاس صنعتی استفاده کرد؟
    از اتانول میشه به جای اتر استفاده کرد؟

  10. متشکر واقعا مفید بود.
    خوشحال میشم باهاتون همکاری کنم.
    در صورت نیاز به کمک اگه بتونم کمکتون میدم بنده در زمینه های GC- AAS-DR نشر شعله , و یکسری دیگه از دستگاه های آزمایشگاهی و تست های آب و پساب و راه اندازی آزمایشگاه یکسری اطلاعات دارم. البته غالبا مکتوب نیستند. وبه صورت کاربردی اگر نیاز داشتین حاظ به کمک خواهم بود.

پاسخ دهید

ایمیل شما نمایش داده نخواهد شد


*


این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.